Cập Nhật Tiến Độ Kênh Đào Funan Techo từ tháng 05.2023 tới tháng 12.2025

 Ngô Thế Vinh

Lời Giới Thiệu: Từ tháng 5/2023 đến cuối năm 2025, kênh đào Funan Techo – dự án biểu tượng dân tộc Khmer do hai cha con Hun Sen và Hun Manet quyết liệt thúc đẩy – đã chính thức bước vào giai đoạn thi công thực địa, với sự tái khẳng định tài trợ 1,7 tỷ USD từ Trung Quốc. Dài 180 km, lấy nước trực tiếp từ cả hai phân lưu chính của sông Mekong (đầu nguồn sông Tiền và sông Hậu), con kênh không chỉ khó đạt được mục tiêu rút ngắn lộ trình và giảm chi phí vận tải như Cam Bốt tuyên truyền, mà còn có nguy cơ: (1) làm suy giảm nghiêm trọng lưu lượng nước mùa khô về hạ lưu, (2) chặn đứng phù sa, (3) đẩy nhanh xâm nhập mặn sâu thêm hàng chục kilômét, (4) đe dọa trực tiếp sinh kế của hơn 20 triệu cư dân Đồng bằng sông Cửu Long.

Trong khi Phnom Penh liên tục khẳng định “lợi ích quốc gia thuần túy” và “không ảnh hưởng đáng kể”, thì các phân tích độc lập và Việt Nam lại chỉ ra hàng loạt thiếu sót: thiếu đánh giá tác động môi trường xuyên biên giới minh bạch, chi phí thực tế có thể vượt xa con số công bố, và rủi ro sinh thái lâu dài chưa được giải quyết thỏa đáng.

Bài viết ghi lại hành trình hai năm bảy tháng đầy căng thẳng ngoại giao, nghi ngại kỹ thuật và lo âu môi trường của một dự án đang thay đổi vĩnh viễn số phận dòng Mekong hạ lưu. Tiếng chuông chùa rộn ràng ngày động thổ 5/8/2024 có thực sự là lời chúc phúc cho Cam Bốt, hay đang ngân lên một hồi chuông cảnh tỉnh cho cả lưu vực sông Mekong?  Phạm Phan Long _ VEF

*

Đây là bài viết thứ 7 nhằm Cập Nhật Tiến Độ Kênh Đào Funan Techo từ tháng 05.2023 cho tới tháng 12.2025

 

Hình 1: Ngày 16 tháng 9 năm 2025 Phó Thủ tướng Cam Bốt Sun Chanthol (thứ hai từ trái) cho biết trong cuộc hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị (thứ hai từ phải), Bắc Kinh tái khẳng định sẽ tiếp tục hỗ trợ tài chính 1,7 tỉ USD cho dự án Kênh đào Funan Techo — tạo cơ sở tài chánh vững chắc để triển khai dự án kênh đào Funan Techo dài 180 km, nối hệ thống sông Mekong–Bassac với Vịnh Thái Lan. (The Cambodia Daily, 18.09.2025).

PHAN TẤN HẢI: Đọc Tuyển Tập Trịnh Y Thư: Theo Dấu Thư Hương 2

 

Nhà văn Trịnh Y Thư vừa ấn hành tuyển tập Theo Dấu Thư Hương 2, gồm nhiều bài viết trong nhiều chủ đề đa dạng, phần lớn là về văn học nghệ thuật, đôi khi là lịch sử, khoa học, xã hội. Tuyển tập dày 294 trang, đang lưu hành trên các mạng, như Amazon và Barnes & Noble. Nhìn chung, tác phẩm giúp độc giả soi rọi thêm nhiều cách nhìn đa dạng, mới mẻ, kể cả khi tác giả viết về những người viết chúng ta đã quen thuộc trong văn học Việt Nam, như về Ngô Thế Vinh, Đỗ Hồng Ngọc, Nguyễn Thị Khánh Minh, và nhiều người khác.

 Tác giả gọi tuyển tập này là “tạp luận”, nhưng đọc cho kỹ, không có gì có thể gọi là “tạp” nơi đây, vì đây là trường hợp, như với truyện Khuất Đẩu, theo Trịnh Y Thư, “tôi đã nghiền ngẫm đọc để có bài viết trong cuốn sách” (TDTH2, trang 13) hay có khi là “tôi chọn ra được vài ba bài đắc ý” (trang 14) từ các bài anh viết trên Việt Báo Daily News, hay như “những chuyện xảy ra bên lề lịch sử hay bị chính sử gạt sang một bên, bôi xóa, bóp méo, khiến tôi cảm thấy thôi thúc muốn nói lên cảm nghĩ của mình” (trang 14) – và, thế đó, chỉ từ việc anh đọc sách để rồi viết sách, “không chỉ là hành động đơn độc mà là cách sống trong cô đơn một cách có ý nghĩa. Nó biến cô đơn thành kết nối, dửng dưng thành suy ngẫm, và im lặng thành đối thoại.” (trang 13).