VIỆT NAM -- NHỮNG NGÀY TRỞ LẠI CỦA CỰU CHIẾN BINH ERIC HENRY

Lời Dẫn Nhập: Bài viết về TS Eric Henry với dự kiến ban đầu kết hợp với Chân Dung Phạm Duy. Nhưng rồi, riêng phần Phạm Duy đã dài tới ngót 50 trang giấy, nên Chân Dung Eric Henry phải tách ra một bài khác, vẫn mong bạn đọc có cái nhìn kết hợp hai chân dung do tính bổ sung của hai nhân vật Phạm Duy và Eric Henry trên chặng đường tìm hiểu nền Tân nhạc Việt Nam cùng với các bước gian truân để hình thành và xuất bản bộ Hồi Ký tiếng Anh The Memoirs of Phạm Duy, dự trù sẽ do Cornell University Press xuất bản. Tưởng cũng cần nói thêm,Thư viện Đại Học Cornell là nơi còn lưu trữ đầy đủ nhất di sản 20 năm Văn học Miền Nam 1954-1975, và “ngọn lửa phần thư” của những người Cộng sản Việt Nam muốn tận diệt nền văn hóa ấy đã không sao lan tới được.

Hình 1: Chân dung TS Eric Henry, ảnh trích từ Jacket cuốn Garden of Eloquence / Thuyết Uyển, của Lưu Hướng, do Eric Henry dịch và giới thiệu, University of Washington Press xuất bản 2021. [nguồn: photo by Nguyễn Phong Quang]

TÌNH QUÊ HƯƠNG TRONG NHẠC PHẠM DUY VÀ NHỮNG CHÂN DUNG

Hình 1:Nhạc sĩ Phạm Duy 90 tuổi; ảnh chụp vào dịp chuẩn bị sinh nhật thứ 90 của ông, trên đại lộ Thống Nhất tại bức tường trường Đại học Dược khoa,lúc này đang có một gốc cây đa bám vào vách tường rất đẹp, tôi chọn địa điểm này với ý nghĩa Phạm Duy là cây đa cổ thụ trong nền tân nhạc Việt Nam. [Photo và ghi chú  của Nguyễn Phong Quang]

Lời Dẫn Nhập: Cám ơn bạn hữu gần xa, những người yêu mến nhạc và cả con người Phạm Duy, trong sự tin cậy, đã gửi và cả cho phép sử dụng các nguồn tài liệu quý giá trong đó có những thư từ trao đổi riêng tư với Phạm Duy cách đây cũng đã ngót 30 năm, không ngoài mục đích giúp người viết có chất liệu – đủ cho một cuốn sách, nhưng đó là công trình của tương lai. Đây chỉ một bài viết ngắn, nhưng cũng mong phác thảo được đôi nét chân dung của một nghệ sĩ lớn Phạm Duy -- thần tượng của nhiều người qua nhiều thế hệ, với một cuộc sống đầy cảm hứng nhưng cũng rất phức tạp. Phạm Duy đã sống qua hai thế kỷ, “khóc cười theo vận nước nổi trôi” trong suốt chiều dài của một bi kịch Việt Nam cận đại, vừa hào hùng và cũng vô cùng bi thảm.

Huy Văn Trương Đọc Chân Dung Văn Học Nghệ Thuật & Văn Hoá của Ngô Thế Vinh

 

Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, Cộng Sản Bắc Việt đã mở chiến dịch tiêu hủy toàn bộ sách của Miền Nam Việt Nam với mục đích là xoá bỏ đi một nền Văn Học vừa mới hình thành và phát triển rực rỡ trong giai đoạn 1954-1975. Khi mà ngọn lửa đốt sách đã tàn, Việt Nam Cộng Hoà hoàn toàn biến mất, lịch sử hiện đại của Việt Nam bỗng nhiên thiếu đi một mảnh Puzzle.

Vũ Nguyễn Đọc Chân Dung Văn Học của Ngô Thế Vinh

Sau Tuyển Tập I Chân Dung xuất bản năm 2017 làm say sưa bao nhiêu độc giả các thế hệ, tác giả Ngô Thế Vinh tiếp tục cho ra đời Tuyển Tập II năm 2022.

Khác với các loại sách tiểu sử và sự nghiệp, đơn điệu "tên, năm sinh, quê tại, các tác phẩm gồm có..." Ngô Thế Vinh đã viết theo một thể loại mới và lạ: Chân Dung Văn Học, khắc hoạ lại hình ảnh các tác giả là những con người thật, việc thật với xã hội, với bạn bè, với văn chương, với cuộc sống và chính trị. Và khi kể lại sự thật, ông cũng không e ngại phải đính ngoa những giai thoại thất thiệt bằng chính lời của người trong cuộc hay liên quan trực tiếp. 

Không như đa số sách tham khảo thường dùng các tài liệu thứ cấp (secondary, tertiary, ... sources), ông luôn luôn dùng các tài liệu sơ cấp (primary source), nghĩa là tài liệu gốc, mà chính bản thân ông được tiếp xúc, được nghe và trao đổi với các nhân vật chứ không chép lại từ nguồn tham khảo viết thế này hay nghe người nọ nói như thế. Đó là điểu khiến bạn đọc trân trọng khi đọc, khiến các nhà biên khảo tin tưởng khi trích dẫn và đưa các tác phẩm của ông lên tầm cao mới trong thể loại Chân Dung Văn Học.

Mong ông sẽ tiếp tục tập ba, tập bốn... để các thế hệ sau được đọc, được biết về những giai thoại cùng những sự thật và những góc khuất dưới lớp bụi thời gian của lịch sử văn học.

VŨ NGUYỄN 

March 26, 2022 

  

Đọc Chân Dung Văn Học Nghệ Thuật & Văn Hoá của Ngô Thế Vinh

TRẦN THỊ DIỆU TÂM

Nếu ai đã đọc "Chân Dung Văn Học Nghệ Thuật &Văn Hóa", chắc chắn đều bày tỏ sự thán phục đối với tác giả, tôi cũng vậy. Tác giả NTV đã đem tấm lòng thành cùng với nhiệt tâm thu thập dữ liệu về các nhân vật nói tới trong sách, cùng với các hình ảnh ghi dấu cuộc đời bể dâu của họ. Tuồng như tôi thấy họ sống lại thêm một lần nữa. Thật vậy, khi nhìn thấy hình ảnh một nhà văn quen biết ra đi từ lâu, và qua lời kể chuyện của tác giả, tôi xúc động biết bao, tưởng chừng như người ấy vẫn ở đâu đó, chưa một lần vĩnh biệt.

Bài thơ tiền tuyến tuần lễ đầu tháng 6, 2022 từ Ukraine

Lời giới thiệu: Đây là bài thơ thứ 4 gửi từ tiền tuyến tại mặt trận phía đông Ukraine nơi đangcó pháo kích dữ dội của quân Nga,gây đổ nát tan tành và gieo chết chóc. Pavlo Vyshebaba đang cầm súng bảo vệ tự do và đất nước Ukraine ngay gần nơi anh sinh ra. Dù hàng ngày cận kề với cái chết tâm hồn của người thi sĩ kiêm chiến sĩ này đầy nhân ái và cao thượng (như đãđược thấy trong 3 bài thơ của PV trước đây, thơ gửi cho vợ,cho con,cho bạn- vừa chết trận).  Nay đọc bài thơ này và hình dung tác giả bị sức ép của bom hất mạnh ngã xuống, gương mặt áp sát mặt đất,chàng thấy rõ đàn kiến đang bò và ngước đầu nhìn về phía xa thì thấy con cò bay trên thác nước để tránh bom lân tinh và chodù đang nằm sau bức tường nát vụn chàng thấy rõ đời sống sinh vật vẫn tưng bừng ở giữa mùa hè, trong khi đó chàng thi sĩ /chiến sĩ thì đang ngụp lặn trong máu lửa của chiến tranh chết chóc.

Pavlo Vyshebaba

Sổ Tay Ukraine

JOURNAL DE RÉSISTANCE

Pavlo Vyshebaba, poète et homme de coeur, a fait ses poems comme son "journal de résistance", depuis l'Est de l'Ukraine où il défend la liberté et son pays. Une poésie pleine de douceur et d'amour d'un homme tendre et courageux, "un coeur qui haïssait la guerre et que la folie des hommes avides de pouvoir a obligé à prendre les armes.

 

SỔ TAY KHÁNG CHIẾN

Pavlo Vyshebaba, nhà thơ và con người có trái tim, đã làm những bài thơ coi như đó là "sổ tay kháng chiến" của ông, từ miền Đông Ukraine, nơi ông bảo vệ tự do và đất nước của mình. Bài thơ đầy ngọt ngào và tình yêu từ một con người  dịu dàng và can đảm, "một trái tim căm thù chiến tranh" mà sự điên cuồng của những kẻ thèm khát quyền lực đã buộc họ phải cầm vũ khí.

Những vì sao diễn hành trong gác xép
và trăng tròn mọc rễ tại nhà kho
Tựa như những rách rưới của bóng tối
cây phong gieo đàn quạ từ nhánh cành
Và mỗi đêm giữa những lời thì thầm xung đột
giữa bao tiếng khác lạ tôi nhận được tiếng anh
Vì gần gũi với anh hơn với người thân thuộc
anh thành tôi, khi cơn sóng đánh lật chúng ta
tại ngay lúc đó bên cạnh tôi anh mãi mãi bỏ mình
Chắc vì vậy mà từ bên kia thế giới
Đến thăm tôi anh thì thầm hỏi han
--bạn thấy thế nào được tiếp tục sống?
Đến lúc này tôi chưa có tên trong sổ chết
Thân thể anh,trần truồng,thẳng băng đứng
tít trên cao ngọn đồi, trên cây thánh giá
Hãy mang tôi trở lại phía người sống
Hãy mang tôi vượt qua cánh rừng rậm
Và hỡi người anh em,tôi van xin bạn
hãy để tôi được thong thả ra đi

 Pavlo Vyshebaba, tháng năm 2022

(Chuyển dịch ĐẶNG -VŨ VƯƠNG)