NGÔ THẾ VINH
LỜI GIỚI THIỆU: Ngày 8/8/2023 chính phủ Cam Bốt đã gửi tới Ban Thư ký Uỷ hội Sông Mekong MRC một Thông Báo về “Dự án Funan Techo Canal nhằm phục hồi một hệ thống đường thủy đã được xây dựng và vận hành từ triều đại Đế chế Funan-Khmer [sic] có từ khoảng 500 năm trước Công Nguyên. Công trình này nhằm cải thiện giao thông đường thủy trong lãnh thổ Cam Bốt. Con kênh này có chiều dài 180 km, kết nối 4 tỉnh: Kandal, Takeo, Kampot, và Kep. Mục đích chính của dự án này như một kết nối lại với lịch sử và nhằm cải thiện giao thông đường thủy cho các cộng đồng cư dân địa phương. Triển khai dự án này phù hợp với cam kết của Cam Bốt theo điều khoản 1 và 2 của Hiệp Định Sông Mekong 1995, với sự bình đẳng về chủ quyền, tôn trọng những quyền hạn và các lợi ích chính đáng.(1) Dự án kênh Phù Nam Techo đã gây mối quan ngại cho Việt Nam khi mà ĐBSCL đang thiếu nước.Trước tình cảnh căng thẳng này, từ bên ngoài không ai có thể quan tâm hơn nhà văn Ngô Thế Vinh, tác giả của Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng và Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch đã viết bài tham luận này, giúp chúng ta bình tĩnh duyệt lại bối cảnh lịch sử hai dân tộc; kiểm điểm các thông số thiết kế vận hành con kênh, tìm hiểu những lợi hại trước mắt và tiềm ẩn của dự án, vai trò Trung Quốc, đối sách thiết thực nhất cho Việt Nam đàm phán với Cam Bốt và giữ hòa khí cho hai dân tộc. Viet Ecology Foundation