Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, Cộng Sản Bắc Việt đã mở chiến dịch tiêu hủy toàn bộ sách của Miền Nam Việt Nam với mục đích là xoá bỏ đi một nền Văn Học vừa mới hình thành và phát triển rực rỡ trong giai đoạn 1954-1975. Khi mà ngọn lửa đốt sách đã tàn, Việt Nam Cộng Hoà hoàn toàn biến mất, lịch sử hiện đại của Việt Nam bỗng nhiên thiếu đi một mảnh Puzzle.
Sau Tuyển Tập I Chân Dung xuất bản năm 2017 làm say sưa bao nhiêu độc giả các thế hệ, tác giả Ngô Thế Vinh tiếp tục cho ra đời Tuyển Tập II năm 2022.
Khác với các loại sách tiểu sử và sự nghiệp, đơn điệu "tên, năm sinh, quê tại, các tác phẩm gồm có..." Ngô Thế Vinh đã viết theo một thể loại mới và lạ: Chân Dung Văn Học, khắc hoạ lại hình ảnh các tác giả là những con người thật, việc thật với xã hội, với bạn bè, với văn chương, với cuộc sống và chính trị. Và khi kể lại sự thật, ông cũng không e ngại phải đính ngoa những giai thoại thất thiệt bằng chính lời của người trong cuộc hay liên quan trực tiếp.
Không như đa số sách tham khảo thường dùng các tài liệu thứ cấp (secondary, tertiary, ... sources), ông luôn luôn dùng các tài liệu sơ cấp (primary source), nghĩa là tài liệu gốc, mà chính bản thân ông được tiếp xúc, được nghe và trao đổi với các nhân vật chứ không chép lại từ nguồn tham khảo viết thế này hay nghe người nọ nói như thế. Đó là điểu khiến bạn đọc trân trọng khi đọc, khiến các nhà biên khảo tin tưởng khi trích dẫn và đưa các tác phẩm của ông lên tầm cao mới trong thể loại Chân Dung Văn Học.
Mong ông sẽ tiếp tục tập ba, tập bốn... để các thế hệ sau được đọc, được biết về những giai thoại cùng những sự thật và những góc khuất dưới lớp bụi thời gian của lịch sử văn học.
VŨ NGUYỄN
March 26, 2022
TRẦN THỊ DIỆU TÂM
Lời giới thiệu: Đây là bài thơ thứ 4 gửi từ tiền tuyến tại mặt trận phía đông Ukraine nơi đangcó pháo kích dữ dội của quân Nga,gây đổ nát tan tành và gieo chết chóc. Pavlo Vyshebaba đang cầm súng bảo vệ tự do và đất nước Ukraine ngay gần nơi anh sinh ra. Dù hàng ngày cận kề với cái chết tâm hồn của người thi sĩ kiêm chiến sĩ này đầy nhân ái và cao thượng (như đãđược thấy trong 3 bài thơ của PV trước đây, thơ gửi cho vợ,cho con,cho bạn- vừa chết trận). Nay đọc bài thơ này và hình dung tác giả bị sức ép của bom hất mạnh ngã xuống, gương mặt áp sát mặt đất,chàng thấy rõ đàn kiến đang bò và ngước đầu nhìn về phía xa thì thấy con cò bay trên thác nước để tránh bom lân tinh và chodù đang nằm sau bức tường nát vụn chàng thấy rõ đời sống sinh vật vẫn tưng bừng ở giữa mùa hè, trong khi đó chàng thi sĩ /chiến sĩ thì đang ngụp lặn trong máu lửa của chiến tranh chết chóc.
Pavlo Vyshebaba
JOURNAL DE RÉSISTANCE
Pavlo Vyshebaba, poète et homme de coeur, a fait ses poems comme son "journal de résistance", depuis l'Est de l'Ukraine où il défend la liberté et son pays. Une poésie pleine de douceur et d'amour d'un homme tendre et courageux, "un coeur qui haïssait la guerre et que la folie des hommes avides de pouvoir a obligé à prendre les armes.
SỔ TAY KHÁNG CHIẾN
Pavlo Vyshebaba, nhà thơ và con người có trái tim, đã làm những bài thơ coi như đó là "sổ tay kháng chiến" của ông, từ miền Đông Ukraine, nơi ông bảo vệ tự do và đất nước của mình. Bài thơ đầy ngọt ngào và tình yêu từ một con người dịu dàng và can đảm, "một trái tim căm thù chiến tranh" mà sự điên cuồng của những kẻ thèm khát quyền lực đã buộc họ phải cầm vũ khí.
Những vì sao diễn hành trong gác xép
và trăng tròn mọc rễ tại nhà kho
Tựa như những rách rưới của bóng tối
cây phong gieo đàn quạ từ nhánh cành
Và mỗi đêm giữa những lời thì thầm xung đột
giữa bao tiếng khác lạ tôi nhận được tiếng anh
Vì gần gũi với anh hơn với người thân thuộc
anh thành tôi, khi cơn sóng đánh lật chúng ta
tại ngay lúc đó bên cạnh tôi anh mãi mãi bỏ mình
Chắc vì vậy mà từ bên kia thế giới
Đến thăm tôi anh thì thầm hỏi han
--bạn thấy thế nào được tiếp tục sống?
Đến lúc này tôi chưa có tên trong sổ chết
Thân thể anh,trần truồng,thẳng băng đứng
tít trên cao ngọn đồi, trên cây thánh giá
Hãy mang tôi trở lại phía người sống
Hãy mang tôi vượt qua cánh rừng rậm
Và hỡi người anh em,tôi van xin bạn
hãy để tôi được thong thả ra đi
Pavlo Vyshebaba, tháng năm 2022
(Chuyển dịch ĐẶNG -VŨ VƯƠNG)